Günün Kitabı | Dağın Öte Yüzü | Yaşar Kemal

Kitap Dğerlendirme: Gülten Türkel

Bir Yaşar Kemal’in harika bir eseri ile herkese merhaba.

Yalak köylülerinin sürdükleri tarlalar verimsiz olduğu için toprakları karınlarını doyurmaz. Hepsi perişandır ve yıl boyunca köyün bakkalı Adil Efendi’ye hep borçlanır, ancak Çukurova’ya pamuk toplamaya gidip de ellerine para geçtiği zaman bu borçlarını kapatabilirler. Yani köylünün geçim kaynağı, zamanı gelince Çukurova’ya pamuk toplamaya gitme şeklinde sürer gider.

Çukurova’ya gitme işi de çok çetrefilli, çileli bir yoldur. At yok, araç yoktur. Onca yolu, dağı, ovayı yürüyerek alırlar. Pamuk zamanını ve nereye gidileceğinin takibini de köyde Koca Halil yapar. Koca Halil adı gibi iri, kaba saba, küfürlü bir adamdır. Köyün muhtarı Muhtar Sefer ise ağaya ve köylüye göre yanar döner yalaka biridir. Yine pamuk zamanı gelmiştir. Bütün köylü çoluk çocuk, genç ihtiyar herkes yollara dökülür. Köyde herkesçe sevilen Uzunca Ali’nin yaşlı ve hasta annesi Meryemce de yola koyulur.

Meryemce binmeye kıyamadığı yaşlı atı da yanlarına alır, düşer yollara. Kızgın Güneş altında aç susuz perişan bir yolcuktur bu.

Koca Halil kendini kafile reisi olarak gördüğü için köylünün onu yürütmesine, bir at bile vermemesine bozulunca ısrarlar üzerine Uzunca Ali yaşlı atına Koca Halil’i bindirmek zorunda kalır. Kalır ama yaşlı at da onun yükünü uzun bir süre çekemeyerek çatlar ve ölür.

Meryemce ile Koca Halil’in bu noktadan sonra artık yıldızları barışmaz. Pamuk hasadı nasıl geçecek bunu kitabı merak edip de okumak isteyenlere bırakıyorum. Kitap devleti, adaleti, mutluluğu sorgulatan yer yer insanı isyan ettiren, soluksuz ve zevkle okunan harika bir eser.

Başı dara düşenler, yarattıkları düş dünyasında bulurlar yollarını. Ayakta kalabilmek için sığındıkları bu dünya bir yandan onları yaşatırken, bir yandan da hikâyelerini örer. “Dağın Öte Yüzü” üçlüsü darda kalanların yarattıkları düş dünyasının büyük ve görkemli hikâyesidir.

Üçlünün ilk kitabı “Ortadirek”te uzun ve zorlu yolda yürüyenler anlatılır. Bir çile yürüyüşüdür bu; varacakları yerde onları sadece ayakta kalma mücadelesi bekliyor olsa da, her yürüyüş bir umuttur. Pamuklar toplanmadan Çukurova’ya ulaşmak, çileye ve umuda da ulaşmaktır.

İkinci kitabı “Yer Demir Gök Bakır” bütün mümkünlerini yitirmiş köylülerin kendi yarattıkları ermişin işaret ettiklerine bakarak hayatta kalmalarını anlatır. Roman kendi mitini yaratmanın tanığı, düş dünyasının gücünün kanıtıdır.

Üçüncü kitabı “Ölmez Otu” Toros Dağları’ndan Çukurova’ya uzanan bir toprakta yeşerir. Pamuk toplamaya inen Yalak köylülerine kendi yarattıkları efsane eşlik eder. Ancak mitin yıkılışını anlatan satırlar, vahşi olduğu kadar olağanüstü bir türkü gibi içimize işler.

‘”Birden bu barok kişilerin harikulade serüvenine kapılırsınız, acımasız gerçekle efsane arasında gider gelirsiniz. Yaşar Kemal ya da bir halkın dehası.”
Martine Bauer, Le Matin de Paris, Fransa

“Bir halkın ve bir yaşama biçiminin portresi olarak bundan daha iyisi ortaya konulamazdı.”
New York Times Book Review, ABD

“Ölmez Otu’nda şehvet, kan, şiddet, cinayet hepsi vardır ve hepsi olağanüstü boyutlardadır.”
Berna Moran, Türk Romanına Eleştirel Bir Bakış

“Türk romancısı Yaşar Kemal’in Ortadirek romanı edebiyatın büyük insan manzalarından biridir. Bu roman aslında Savaş ve Barış ve Moby Dick boyutlarında bir yapıttır.”
Michel Cournot, Le Monde, Fransa

“Buna dikkat çekici bir eser değil, bir şaheser demek daha doğru olur.”
Bulletin Critique du Livre Français, Fransa

“Bugüne kadar okuduğum en mükemmel Türk romanıdır Ortadirek.”
Fethi Naci, Bir Romancı: Yaşar Kemal

Sayfa Sayısı         : 840

Boyut        : 15.5 x 24 cm