Bir Dansın Göçü | Hasapikos Sirtaki

Beden, kültürler arasında bir toplum sembolü olarak işlev gösterir ve ritüeller, kurallar, bedensel davranışlarla ilgili sınırlar, toplumsal kuralların işleyişi olarak algılanabilir…

Hemen hemen herkesin sirtaki ismiyle bildiği bir danstır Hasapiko. Dünyanın en kolay ve aynı zamanda da en zevkli danslarından birisidir. Kolaylığı ve onu icra edenlerin aldığı keyfin kaynağında ise, sahip olduğu basit ritmi, standartlaşmış figürleri ve insanın içini kıpırdatan müzikleri ve ince nüanslarla bezenmiş ayak ritim hareketleri yer almaktadır. 

Hasapiko’nun temeli bir rivayete göre Bizans döneminin kasaplarına, başka bir rivayete göre de Osmanlı Sarayı’nın Arnavut kasaplarına dayandırılmaktadır. Kasaplar tarafından hayvan kesimleri esnasında, belki kesilen hayvanlardan af dileme belki de verdiği nimetler için Tanrı’ya şükretme eğilimiyle yapılan bazı ritüellerin bu dansın çıkış noktası olduğu söylenmektedir. O dönemde Bizans kasaplarının çoğu Arnavut olduğu halde, Hasapiko’nun bir Yunan dansı olarak ün yapmasının sebebi ise, o zaman Konstantinopolis’e Yunan-Bizans kültürünün hakim olması ile açıklanabilir. Ama başka bir görüş daha mevcuttur ki, daha sonraki yıllarda İzmir ve çevresindeki kahvehanelerde, tekkelerde müzik eşliğinde ve çok yavaş bir kasap temposu içerisinde yapılmaya başlanan bu dans türü, mübadele ile Yunanistan’a taşınmış ve Yunanistan’da daha da gelişerek bugünkü son halini almıştır.

 Hasapiko birlikteliğin ve beraber olmanın dansıdır. Bu nedenledir ki bu dansı yaparken gruptaki diğer kişilerden farklı olmaya çalışmak, ön plana çıkmaya çalışmak hareketleri olağandan farklı halde kullanmak, Hasapiko’nun doğasına aykırıdır.

 Sirtaki- Hasapiko müziklerinin geleneksel enstrümanı şüphesiz Buzuki’dir. Yunanca’daki Buzuki sözcüğü Türkçedeki ‘bozuk’ sözcüğünden türemiştir ve Buzuki olarak bilinen çalgı Anadolu’da yaygın bir şekilde kullanılan Bozuk Saz’ın bir çeşit küçük türevidir.

 Hasapikos seyirciye yapılan bir şov değildir. Hasapikos, kendin için, eğlenmek için yapılan bir danstır. Dansın bitiminde grubun her bir üyesi aynı anda yere çöker. Bu bir ritüeldir, müzisyenlere karşı bir saygı duruşu ve onları seyredenlere karşı bir selamlamadır.

…