Günün Kitabı | Yılanların Öcü | Fakir Baykurt

Kitap değerlendirme: Gülten Türkel

Türk Edebiyatı Klasiklerinden olan bu kitabı lise yıllarında okumuş ve defalarca da filmini seyretmiştim . Daha sonraki yıllarda bu kitabın bir üçleme olduğunu öğrenmiş olmama rağmen tümünü okumayı ihmal ettiğimin farkına vardım. Üçlemede yer alan kitaplar da bir harika ve bir solukta okunan cinsten. Tabii ben üçlemeyi ilk kitaptan tekrar okuma gereği duyarak başladım.

Burdur’un Karataşlı köyünde fakir bir köylüdür Kara Şali. Her yerde olduğu gibi küçük köylerde bile fakirlik başa derttir. Çünkü elinde mal, mülk para tutanlar bir de cahilse etrafına elinden gelen her türlü baskıyı, zorbalığı yapmada kendini haklı görür. Tabi cehaletten bu tür insanların yalakaları da asla eksik olmaz.

İşte, Karataşlı köyünde de Muhtar ve heyeti böylesine zalimliği yürüten bir kesimdir. Kara Şali her türlü adaletsizliğe başkaldıran, korkusuz tam bir Osmanlı kadını Irazca’nın eşidir. Şali yılanların şahı Şahmaran’ı öldürdüğü için evlerine yılanlar musallat olur. Şali’nin ölümü Irazca için de tam bir yıkım olur. Ama yılmaz. Evinin direği olur. Her zorluğa göğüs gererek oğlu Bayram’ı büyütür, Haçça ile evlendirir. Ufak tefek verimsiz Toprağı eker biçerek kıl kanaat geçim sürdürürler.

Bu sırada Muhtar heyetinden Haceli nin ev sorunu vardır. Evin tabanından su çıktığı için hep hastadırlar ve yeni bir ev yeri göstermesi konusunda muhtarı sıkıştırır durur. Muhtar kararını vermiştir. Haceli Irazca’nın evinin tam önüne yeni evini yapacak ve tabii ahırının pisliği de böylece Irazca’nın kapının önüne dökülecektir.

Irazca buna katiyetle itiraz eder.

Bayram’ı bu konuda savcılığa şikayet etmesi konusunda uyarır durur ama Bayram ağırdan alır. Haceli temel kazdıkça Irazca geceleri gizlice bozar, kerpiçleri kırar. Tam bir çatışma vardır, dirlik hepten kaybolur. Birgün köye savcı gelecektir. Irazca onun yolunu gözler. Bayram’ın yapamadığını Irazca yapabilecek midir?

Zalim muhtar ve Haceli ile başedecek midir?

Bu soruların cevabını merak edip de okumak isteyenlere bırakıyorum.

Kitap o dönemin sosyo-politik, kültürel ve ekonomik durumunu anlatan ve geleneksel kültürü ortaya koyan, halkın sorunları, yozlaşması ve adaletsizliği gözler önüne seren harika bir eser.

Kitabı merak edipte okumak isteyenlere şimdiden keyifli okumalar diliyorum.

KİTAP TANITIM BÜLTENİ | LİTERATÜR YAYINLARI

 Türkiye’nin güzel mi güzel, yoksul mu yoksul bir köyüdür Karataş. Kara Bayram da bu köyün yoksullarından biridir. Babadan kalma tek odalı bir evde yaşar, iyi huylu karısı, üç yavrusu, bir de evinin direği anası Irazca’yla.

Dertli kadındır Irazca, yaslıdır. Ama dişlidir bir o kadar da. Kendi yağlarıyla kavrulup giderlerken, bir gün huzurları kaçar.

Muhtar Cımbıldak Hüsnü’nün kayırdığı Haceli evlerinin önüne ev yapmaya kalkışır çünkü. Tabii Irazca dikleşir; kızılca kıyametler kopar köyde…

Ve kasabada. Gelmedik kalmaz başlarına…

Fakir Baykurt, bu romanıyla, köy yerindeki küçük hesapları, bu hesapların peşinde koşan fırsatçıları, onların siyasetteki, bürokrasideki uzantılarını ve o zalimlerin ezmek, yok etmek istediği aydınlık, güzel insanları anlatıyor; kısacası yine “memleket mesele-lerine” değiniyor. Hem de sakıncalı damgası yemek ve zamanında pek çok tartışmanın ve dolayısıyla husumetin odağı olmak pahasına…

İki kez filmi çekilen, edebiyatımızın tartışmasız bir başyapıtıdır.

 Yayın Tarihi: 28.02.2024

 ISBN: 9789750403958

Dil: TÜRKÇE

Sayfa Sayısı:280

….